معرفی چهار بیماری مرتبط با بیماری لثه

بیماری های لثه یکی از شایع ترین بیماری های مزمن انسان است که بین 20 تا 50 درصد از مردم در سراسر جهان به آن مبتلا هستند و زمانی اتفاق می‌افتند که پلاک، یک لایه چسبنده از باکتری روی دندان‌ها ایجاد می‌شود. مراحل اولیه بیماری لثه قابل درمان و برگشت پذیر است. اما برخی افراد دچار یک نوع مزمن مخرب بیماری لثه می شوند که غیرقابل برگشت است. این بیماری به سمت از دست دادن دندان پیشرفت می کند. شواهد بسیاری نشان می‌دهند که بیماری لثه می‌تواند افراد را بیشتر در معرض ابتلا به سایر بیماری‌های جدی سلامت قرار دهد. در اینجا چند مورد از شرایط سلامت رایج مرتبط با بیماری لثه و نحوه ارتباط آنها آورده شده است.

1. بیماری آلزایمر

چندین مطالعه بزرگ موافق هستند که بیماری لثه متوسط ​​یا شدید به طور قابل توجهی با زوال عقل مرتبط است. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که ابتلا به بیماری مزمن لثه به مدت ده سال یا بیشتر با خطر ابتلا به آلزایمر 70 درصد بیشتر از افراد بدون آن مرتبط است. تحقیقات همچنین ارتباط بین بیماری لثه و کاهش شش برابری توانایی شناختی را نشان داده است.

در ابتدا تصور می شد باکتری ها مستقیماً مسئول این پیوند هستند. P. gingivalis، باکتری رایج در بیماری مزمن لثه، در مغز افرادی که بر اثر بیماری آلزایمر فوت کرده بودند، یافت شد. در آنزیم های باکتریایی سمی به نام gingipains نیز یافت شد که تصور می شود با جلوگیری از خاموش شدن پاسخ ایمنی و در نتیجه طولانی شدن التهاب، بیماری لثه را بدتر می کند.

با این حال، مشخص نیست که آیا باکتری ها در مغز، یک پاسخ ایمنی اصلاح شده اند یا سایر عواملی مانند آسیب ناشی از التهاب سیستمیک هستند که این ارتباط را توضیح دهند. اما مراقبت از سلامت دهان و دندان می تواند یکی از راه های کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر باشد.

2. بیماری های قلبی عروقی

بیماری های قلبی عروقی نیز به شدت با بیماری های لثه مرتبط هستند. در یک مطالعه بزرگ روی بیش از 1600 نفر بالای 60 سال، بیماری لثه با 30 درصد بیشتر خطر اولین حمله قلبی مرتبط بود. این ارتباط حتی پس از اینکه محققان با شرایط دیگر (مانند دیابت و آسم) یا عادات سبک زندگی (مانند وضعیت سیگار کشیدن، تحصیلات و ازدواج) که خطر حمله قلبی را افزایش می‌دهند، سازگار شدند، ادامه یافت.

اخیراً مطالعات نشان داده اند که التهاب سیستمیک ناشی از بیماری مزمن لثه باعث می شود سلول های بنیادی بدن گروهی از نوتروفیل ها (نوعی گلبول سفید دفاعی اولیه) تولید کنند. این سلول‌ها ممکن است با آسیب رساندن به سلول‌هایی که شریان‌ها را پوشانده‌اند، به پوشش شریان‌ها آسیب بزنند و باعث ایجاد پلاک‌ها شوند.

3. دیابت نوع 2

بیماری لثه یکی از عوارض شناخته شده دیابت نوع 2 است و بیماری مزمن لثه خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد. فرآیندهایی که این دو بیماری را به هم مرتبط می‌کنند، کانون تحقیقات بسیاری هستند و به احتمال زیاد التهاب ناشی از هر بیماری روی دیگری تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، دیابت نوع 2 با افزایش التهاب در لثه، خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش می دهد. همچنین نشان داده شده است که بیماری لثه به اختلال در سیگنال دهی انسولین و مقاومت به انسولین کمک می کند که هر دو می توانند دیابت نوع 2 را تشدید کنند.

چندین کارآزمایی بالینی نشان داده‌اند که تمیز کردن شدید دندان‌ها می‌تواند کنترل قند خون را در بیماران دیابتی برای چند ماه بهبود بخشد و ارتباط بین این دو بیماری را بیشتر نشان دهد.

4. سرطان ها

بیماری لثه همچنین با خطر بیشتر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان مرتبط است. به عنوان مثال، نشان داده شده است که بیمارانی که سابقه بیماری لثه را گزارش کرده اند، 43 درصد بیشتر در معرض خطر سرطان مری و 52 درصد بیشتر در معرض خطر سرطان معده هستند. تحقیقات دیگر همچنین گزارش داده است که افراد مبتلا به بیماری مزمن لثه بین 14 تا 20 درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به هر نوع سرطان هستند. همین مطالعه همچنین خطر ابتلا به سرطان پانکراس را 54 درصد نشان داد.

مشخص نیست چرا این رابطه وجود دارد. برخی فکر می کنند که به التهاب مربوط می شود، که عاملی برای بیماری لثه و سرطان است. التهاب، محیطی را که سلول ها برای سالم ماندن و عملکرد صحیح به آن نیاز دارند مختل می کند و عاملی در پیشرفت بیماری لثه و رشد تومور است.

بهبود سلامت لثه

بیماری لثه در مراحل اولیه قابل پیشگیری و برگشت پذیر است. در حالی که برخی از عوامل خطر بیماری لثه را نمی توان تغییر داد (مانند ژنتیک)، شما می توانید سبک زندگی خود را تغییر دهید تا خطر کلی خود را کاهش دهید. به عنوان مثال، خوردن قند کمتر، پرهیز از تنباکو و الکل و کاهش استرس همگی می توانند کمک کننده باشند. همچنین مهم است که بدانید برخی داروها (مانند برخی از داروهای ضد افسردگی و فشار خون بالا) ممکن است تولید بزاق را کاهش دهند که می تواند خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش دهد. افرادی که از این داروها استفاده می کنند باید اقدامات احتیاطی بیشتری انجام دهند، مانند استفاده از ژل ها یا اسپری های مخصوص برای افزایش تولید بزاق، یا اطمینان از مراقبت بیشتر در هنگام مسواک زدن.

البته، مهم‌ترین کارهایی که می‌توانید برای محافظت از خود در برابر بیماری‌های لثه (و متعاقباً سلامت کلی خود) انجام دهید، دو بار مسواک زدن در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید و پرهیز از استفاده از دهان‌شویه بعد از مسواک زدن است.